ნანა სხილაძე: „როდესაც პანიკური აშლილობის მქონე პაციენტებს განუვითარდებათ COVID-19, შესაძლოა, შეიქმნას რთული კლინიკური სურათი“

ექიმი ნანა სხილაძე საკუთარ ბლოგზე სოციალურ ქსელში კორონავირუსით გამოწვეული პანიკური აშლილობისა და მისი ნიშნების შესახებ ვრცელ პოსტს აქვეყნებს და აღნიშნავს,

„პანიკური აშლილობის ქვეშ იგულისხმება პაციენტის მტანჯველი შიშისა და შფოთვის პაროქსიზმი , რასაც თან ახლავს მრავალი ვეგეტატური (სომატური) გამოვლინება!

სუნთქვის გაძნელება, მოხრჩობის შეგრძნება, გულმკერდის ტკივილი ან დისკომფორტი და სიკვდილის შიში.

კორონავირუსის პანდემიის გამო, ჩვენს გონებაში განპირობებულია ამ სიმპტომების ასოცირება დაავადების საკმაოდ მძიმე ფორმასთან.

მიუხედავად იმისა, რომ ასეთი სიმპტომები შეიძლება მიუთითებდეს COVID-19– ის შემთხვევაზე, ისინი ასევე გავრცელებულია პანიკური აშლილობის მქონე ადამიანებში, სუნთქვის სიმპტომები სხვა პანიკურ სიმპტომებთან ერთად გვხვდება, რომლებიც ძირითადად ფიზიკურია და პაციენტი ამ ყველაფერს მძიმედ აღიქვამს!

რა არის პანიკური აშლილობა და პანიკური შეტევა?

პანიკური აშლილობა არის შფოთვითი აშლილობა, როდესად ადამიანს ძალიან ხშირად აღენიშნება პანიკის ან შიშის უეცარი შეტევები ხშირად გაურკვეველი მიზეზით.

პანიკის აშლილობის სიმპტომები:

შფოთვა – ეს არის მოუსვენრობის შეგრძნება. ეს შეიძლება იყოს მსუბუქი და მწვავე.

მწვავე შემთხვევაში შფოთვა შიშის გრძნობებს მოიცავს.

თქვენ შეიძლება დაიწყოთ გარკვეული სიტუაციების თავიდან აცილება, რადგან გეშინიათ, რომ ისინი კიდევ ერთ შეტევას გამოიწვევს. ამან შეიძლება შექმნას ცხოვრების ციკლი “შიშის შიშით”. მას შეუძლია პანიკის გრძნობაც დაგიმატოთ და შეიძლება უფრო მეტი შეტევა გამოიწვიოს.

პანიკის შეტევისას ვლინდება მწვავე ფსიქიკური და ფიზიკური სიმპტომები.

ეს შეიძლება მოხდეს ძალიან სწრაფად და გაურკვეველი მიზეზის გარეშე. პანიკის შეტევა შეიძლება ძალიან საშიში და შემაშფოთებელი იყოს.

სიმპტომებში შედის:

აჩქარებული გულისცემა – სუსტად გრძნობ თავს, ოფლიანობა, გულისრევა, მკერდის ტკივილი, ჰაერის უკმარისობა , კანკალი, ციებ-ცხელება, ცივი კიდურები, დახრჩობის შეგრძნება, თავბრუსხვევა, დაბუჟება, დაჟინებული სურვილი მიაღწიოთ საჭირო ოთახს, პირის სიმშრალე, შიშის გრძნობა ან სიკვდილის შიში.

ხშირად აღნიშნავენ ისეთ სიმპტომს, თითქოს არ არიან დაკავშირებული საკუთარ სხეულთან.

პანიკის შეტევების უმეტესობა 5 – დან 20 წუთამდე გრძელდება. გავრცელებული ინფორმაციით, ზოგიერთი საათს გასტანს.

თქვენი შეტევების რაოდენობა დამოკიდებულია იმაზე, თუ რამდენად მძიმეა თქვენი მდგომარეობა. ზოგიერთ ადამიანს აქვს შეტევა თვეში ერთხელ ან ორჯერ, ზოგს კი კვირაში რამდენჯერმე.

მიუხედავად იმისა, რომ პანიკის შეტევები საშიშია, სინამდვილეში ისინი არ არიან საშიში. შეტევა ფიზიკურ ზიანს არ მოგყენებთ, თუ მათ მართვას შეძლებთ.

გაითვალისწინეთ, რომ ამ სიმპტომების უმეტესობა შეიძლება, სხვა მდგომარეობების ან პრობლემების სიმპტომებიც იყოს, ასე რომ, შეიძლება ასეთი სიმპტომის მქონე ადამიანს საერთოდ სხვა რამ სჭირდეს. უნდა დაისვას დიაგნოზი სპეციალისტის მიერ.

ექიმი მოგთხოვთ აღწეროთ თქვენი სიმპტომები, რამდენად ხშირად გემართებათ . მათ ასევე შეიძლება ჩაატარონ ფიზიკური გამოკვლევა, რათა გამოირიცხონ სხვა ამ სიმპტომების გამომწვევი დაავადებები.

ზოგჯერ შეიძლება ძნელი იყოს საუბარი თქვენს გრძნობებზე, ემოციებსა და პირად ცხოვრებაზე, მაგრამ შეეცადეთ არ იგრძნოთ შფოთვა და უხერხულობა. შეიძლება დაგიდგინონ პანიკის აშლილობა, თუ გაქვთ პანიკის რეგულარული და მოულოდნელი შეტევები,

პანიკური აშლილობის მკურნალობა მიზნად ისახავს პანიკის შეტევების რაოდენობის შემცირებას და სიმპტომების შემსუბუქებას. სასაუბრო თერაპიები და ფსიქიატრთან კომუნიკაცია პანიკური აშლილობის ძირითადი მკურნალობაა. თქვენი მკურნალობა დამოკიდებულია თქვენს სიმპტომებზე.

კოვიდ -19 თან დაკავშირებით სპეციალისტები ფიქრობდნენ, რომ პანიკური აშლილობის მქონე პაციენტებს ჰქონდათ დახრჩობის შეგრძნება და ამით გამოწვეული პანიკური განგაში, რაც იწვევს ჰიპერკაპნიის (სისხლში ნახშირორჟანგის ანომალურად მაღალი კონცენტრაცია ). პაციენტები ჰიპერმგრძნობიარობით განიცდიან ს რესპირატორულ გამოწვევებს, როგორიცაა სუნთქვის შეკავება, ჰიპერვენტილაცია და ჰიპოქსიური გამოწვევის ტესტი .

მათ აქვთ სუნთქვის არარეგულარული წესები, დაქვეითებული დიაფრაგმული სუნთქვა, შემცირებული სასიცოცხლო შესაძლებლობებით, ქრონიკული ჰიპერვენტილაცია და ყოველდღიური ცხოვრების განმავლობაში სუნთქვის სირთულის საერთო შეგრძნება

პანიკური აშლილობის მქონე პაციენტებს ასევე აქვთ დისბალანსირებული ვეგეტატიური რეგულირება, შემცირებული გულისცემის ცვალებადობა, გულ-სისხლძარღვთა ცუდი მდგომარეობა და ელექტროკარდიოგრაფიული QT ინტერვალისა და გულის რეპოლარიზაციის უფრო მაღალი ცვალებადობა .

გარდა ამისა, დახრჩობის შიში მათი ერთ-ერთი მთავარი პრობლემაა. საერთო ჯამში, ისინი, როგორც ჩანს, უფრო მეტ ფიზიკურ და ემოციურ სირთულეებს ავლენენ სომატური შეგრძნებებისა და შინაგანი სხეულებრივი ცვლილებების მოგვარებაში, ვიდრე სხვა შფოთვითი აშლილობების მქონე პირები.

ამ თავისებურებების გათვალისწინებით, სავარაუდოდ, პანიკური შეტევის მქონე პაციენტებს აშკარად უჭირთ COVID-19 დაავადებასთან გამკლავება, რადგან ის შეიძლება იყოს მძიმე და სიცოცხლისათვის საშიში და, რაც მთავარია, შეიძლება გამოიწვიოს სხვადასხვა რესპირატორული სიმპტომები, რამაც შეიძლება გამოიწვიოს სუნთქვის უკმარისობა…

ამრიგად, როდესაც პანიკური აშლილობის მქონე პაციენტებს განუვითარდებათ COVID-19, შესაძლოა შეიქმნას რთული კლინიკური სურათი, რომელიც იმსახურებს კლინიცისტების მიერ, მეტ ყურადღებას და ჩართულობას.

პირველ რიგში, კლინიცისტებმა უნდა გაითვალისწინონ, რომ პანიკური აშლილობის მქონე პაციენტები განსაკუთრებით მგრძნობიარენი არიან, ბიოლოგიური და ფსიქოლოგიური თვალსაზრისით, ამრიგად, COVID-19 დაავადებული პანიკური აშლილობის მქონე პაციენტებმა შეიძლება რეალურად ვერ აღიქვან რესპირატორული და ფიზიკური დისკომფორტი სხვა პაციენტებთან შედარებით, მივიღოთ მძიმე კლინიკური შედეგი.

ამრიგად, დიდი ყურადღება და მხარდაჭერა უნდა დაეთმოს COVID-19 პაციენტების რესპირატორულ და ფიზიკურ ჩივილებს პანიკური შეტევის და აშლილობის ისტორიით. გარდა ამისა, COVID-19 პაციენტებში, რომელთა სუნთქვის სიმპტომები უფრო მძაფრია, ვიდრე მათი ფიზიკური მდგომარეობაა, კლინიცისტებმა უნდა შეამოწმონ ანამნეზში ხომ არ აღენიშნებოდათ პანიკური აშლილობა . მეორე, ზოგიერთი ყველაზე ხშირად გამოყენებული ანტიპანიური მედიკამენტი, განსაკუთრებით პაროქსეტინი და კლომიპრამინი, დადებითად მოქმედებს სუნთქვაზე და დისპნოზე. მათმა მკვეთრმა შეწყვეტამ შეიძლება გაზარდოს რესპირატორული დისკომფორტი და პანიკის სიმპტომები, რაც შეიძლება გააუარესოს რესპირატორული დაავადებების მქონე პაციენტების მდგომარეობა.

ამრიგად, მათი შეწყვეტა არ უნდა მოხდეს COVID-19 დაავადებული პანიკური აშლილობის მქონე პაციენტებში. უფრო მეტიც, თუ პაციენტის ანტიპანიური წამალი შეუსაბამოა მის ზოგად სამედიცინო მდგომარეობასთან, შეიძლება განხილულ იქნას ალტერნატიული ანტიპანიური მედიკამენტები.

დაბოლოს, ვინაიდან პანიკური აშლილობის მქონე პაციენტებს უფრო მეტი შფოთვა და შიში აქვთ COVID-19-თან დაკავშირებული სუნთქვის ან ფიზიკური სიმპტომების საპასუხოდ, ვიდრე სხვა პაციენტებს, ფსიქიატრების კლინიკური დახმარება ან კოგნიტური ქცევის თერაპევტების აქტიურობა შეიძლება სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი გამოდგეს ამ სტრესული გამოცდილების დროს.

ჩვენი მიზანია ხაზი გავუსვათ იმ ფაქტს, რომ ფსიქიატრიული ასპექტები ყურადღებას იმსახურებს რთული სამედიცინო კრიზისის დროსაც, მაგალითად COVID-19 პანდემიის დროს, და რომ პანიკური აშლილობის მქონე პაციენტები პათოფიზიოლოგიის თავისებურებებიდან გამომდინარე უფრო საყურადღებონი არიან, ამ ინფექციამ შეიძლება განსაკუთრებით დაამძიმოს სიტუაცია პედიატრიულ პაციენტებში“.